B. B King
Pravo ime B.B. Kinga je Rajli King. Rođen je 16. septembra 1925. godine u Misisipiju na plantaži pamuka. Pored roditelja Alfreda i Nore B.B.King je odrastao uz zvuke takozvanog Misisipi delta bluza. Imao je mlađeg brata rodjenog 19. novembra 1928. godine koji je sticajem nesrećnih okolnosti pojeo staklo i preminuo u drugoj godini života.
Ubrzo posle nesrećnog događaja roditelji se razvode, Rajli sa majkom napušta deltu i odlazi da živi na brdovitom delu Misisipija. Narednih 12 godina naizmenično živi sa majkom, njenim novim suprugom Elgerom Backinom, svojom bakom Eleonorom Far ili kod tetki i ujaka iz Pulian klana koji je bio smešten u okrugu Montgomeri u Misisipiju.
Majka Nora koja je u međuvremenu oslepela, umire u 31 godini života najverovatnije od posledica komplikacija dijabetesa. Pre smrti u vaspitavanje svog sina je duboko ukorenila moral i verovanje u dobrotu svih Božijih stvorenja, odlike koje će ga pratiti kroz ceo život. U žalosti i šoku Rajli odlazi da živi sa bakom, tetkama i ujacima. Novi period u njegovom životu je obeležila crkva, škola i naporan rad. Tada je u Crkvi Božijoj u Hristu sveštenik bio Arči Fair koji je na službi svirao gitaru, a u baptističkim crkvama je muzika korišćena kao pokretačka snaga u bogosluženju. Sveštenikova supruga i supruga Rajlijevog ujaka Vilijama Puliana su bile sestre. Posle jedne službe u crkvi, sestre su posetile Rajlija i tada mu je dozvoljeno da proba sveštenikovu gitaru. Bila je to ljubav na prvi dodir.
U Ephorn školi nastavnik Luter Henson uči Rajlija da čita, bude samopouzdan, nepristrasan i posvećen sopstvenom napretku ostavljajući doživotani uticaj na mladog Kinga. Sva deca povremeno idu u školu zbog rada na poljima pamuka. Život je primitivan i obeležen nedostatkom struje i tekuće vode, jede se samo ono što sami proizvedu.
Baka Elnora umire 1940. godine ostavljajući iza sebe dug od 21,75 dolara. Vlasnik plantaže na kojoj su živeli nudi Rajliju da ostane na plantaži i na jednom jutru zemlje posadi pamuk za mesečnu nadoknadu od 2,50 dolara mesečno. Tako Rajli već sa 14 godina počinje surovi život uzgajivača pamuka. Astronomske kamate i razna potraživanja od strane vlasnika plantaže dovode ga u situaciju da u trenutku poravnanja pristiglih useva bude u minusu od 7,54 dolara. Dobio je rok od četiri meseca da vrati dug.
Iste godine Albert King dolazi po Rajlija i odvodi ga u Leksington, gradić od oko 3.000 stanovnika takođe u Misisipiju. Život se nastavlja u okruženju polusestara i maćehe i Rajlijevog nastavka školovanja u školi za afro Amerikance. Već 1941. godine okrutnost i poniženja u mestu u kome živi kao i osećaj nepripadanja novoj porodici svog oca, primoravaju Rajlija da se, vozeći bicikl dva dana, vrati na plantažu kod svojih rođaka. Međutim, pošto su se rođaci odselili, 1942. godine počinje da živi sa porodicom belog farmera, u kolibi i svakodnevno pešači do škole.
Seli se bliže delti 1943. godine do Indianapola gde mu se pridružuje rođak Dejvis Birket sa suprugom Delicijom. King počinje da radi kao vozač traktora na plantaži Džonsona Bareta. Prvi put se oženio 1945. godine Martom Denton. Sa suprugom živi zajedno sa rođakom Birketom i njegovom suprugom. Ubrzo sa istim rođakom i tri druga formira pevačku grupu Svetog Jevanđelja po Jovanu. Posle prijema u američku vojsku, odpuštaju ga posle osnovne obuke, zahvaljujući njegovoj veštini kao vozača traktora, smatrajući da je zbog ratne ekonomske situacije potrebniji na poljima.
Pošto je 1947. godine oštetio traktor koji je vozio, u strahu beži u Memfis, ostavljajući suprugu da sama radi na plantaži. U Memfisu živi u tajnosti kod rođaka i bluz pevača Buka Vajta. Uskoro ga pronalazi plantažer Baret i 1948. godine se vraća u Indianapol da isplati dug za oštećeni traktor. Odlučuje da se vrati u Memfis. Po povratku, odmah ide na radio KVEM gde je Soni Boj Viliamson radio dnevnu radio emisiju. Direktno u programu svira jednu pesmu i postaje pevač lokalnog radija.
Odmah nakon toga u stanici VDIA u Memfisu, koja ima revolucionarne ciljeve, prijavljuje se za audiciju koja je uključivala samo crnu populaciju. Snimao se dnevni petnaestominutni spot za „Pepticion Boj” preparat na bazi alkohola preporičen kao tonik za zdravlje. Radio je i kao DJ poznatiji kao „Beale Stret Blues Boy”.
Do medijske pažnje dolazi kada mu regionalna stanica spajajući oblasti Tenesi, Misisipi i Arkanzas, omogućava snimanje za Bulet Rekords. „Pepticion Boj” tako postaje Bluz Boj, da bi na kraju ostalo samo B.B.King. Preživljava hepatitis, a kada se zapalila dvorana u kojoj se trebao da svira, iako je već izbegao opasnost od vatre, vraća se po svoju gitaru. Gitara koju je nazvao „Lusil” i danas mu služi kao podsetnik na rizik kome je izložio svoj život.
Kalifornijska nezavisna izdavačka kuća Modern Rekords,1950. godine snima njegov nastup u Memfisu. Snimci imaju veliku nacionalnu distribuciju, ali mali komercijalni uspeh. U avgustu 1951. godine na improvizovanom prostoru u Memfisu Modern Rekords snima „3 sata bluza“. Pesma koju je B.B.King odsvirao sa gitaristom iz Oklahome Lovelom Fulsonom postala je manji hit. Iste godine zahvaljujući opet ekipi iz „3 sata bluza” snima singl. Zahvaljujući tom singlu dobija pažnju publike i 1952. godine kreće na turneju. Pored nastupa u Vašingtonu u Haurad pozorištu, u baltimorskom Kraljevskom pozorištu, čikaškom Regal pozorištu, nastupa i u Harlemu u Apolu. Njegove nastupe prati novi sloj publike, koja usvaja koncepciju prihvatanja i širenja ljubavi preko nacionalne mreže pozorišta. Iste godine B.B.King postaje član putujućeg benda Bila Harvija, jednog od tada najcenjenijih vođa benda.
Od prve supruge Marte se razveo 1952. godine i iz tog braka nema decu. Te godine još jedan singl, „You Know I Love You”, postaje hit broj jedan, a u periodu do 1955. godine još deset Kingovih singlova dostiže top 20 uključujući i dva prva mesta.
Obzirom da je još od 1952. godine postao vrlo tražen, odlučuje da kupi autobus 1955. godine, naziva ga „Big Red” i zajedno sa 16 ljudi kreće na muzičko putovanje. Preko 340 nastupa su imali samo 1956. godine. Ponovo se ženi 1958. godine ćerkom vlasnika kluba Eboni iz Misisipija. King i Sju su se venčali u Detroitu i uskoro kupili kuću u Los Anđelesu u kojoj King zbog neprestanih svirki skoro nikad ne boravi.
Tragični događaji iz 1958.godine donose Kingu u ogromne finansijske probleme. U sudaru njegovog „Big Red” autobusa i kamiona koji je prevozio butan u Teksasu, umiru vozač kamiona i njegov putnik. Povređenih u autobusu nije bilo ali je osiguravajuća kompanija suspendovala autobus dan-dva ranije. Iako B.B.King nije bio prisutan kada se udes dogodio, smatraju ga lično odgovornim pa je tako bio prinuđen da plaća odštetu godinama.
Kingovo klasično izlaganje o Džou Tarneru kroz pesmu „Sweet Sixteen” objavljenu 1959. godine dostiže broj 2 na top listama 1960. godine i istovremeno se smatra jednom od ključnih za identifikovanje njegovog stila. Ponesen uspehom King pravi planove za osvajanje bele publike ali će na tu promenu čekati narednih šest godina.U periodu od 1962. godine do 1964. godine ABC-Paramaunt pokušava da preoblikuje Kinga u izvođača poput Bilija Ekstina, takođe zbog boljeg prihvatanja kod bele publike, ali su urađene previše sladunjave melodije za Kingov stil i mogućnosti.
Džez kritičar Leonard Fether je 1963. godine napisao pesmu koja će postati simbol prepoznavanja Kingovog rada, koja ostavlja upečatljiv utisak kroz lirsku poentu „Dao sam sedmoro dece/A sad hoćeš da ih vratiš“.
Album „Live At The Regal” iz 1964. godine učvršćuje Kingovu poziciju kralja bluza za decenije koje dolaze. Iste godine Kinga stiže udarac za udarcem. Osiguravajuće kuće mu potražuju 78.000 dolara odštete vezane za sudar i zbog toga stavljaju pravo na njegove prihode, Sju traži razvod a famozni „Big Red” autobus je ukraden.
Pa ipak stvari delimično idu nabolje jer ABC-Paramaunt počinje izdavanje Kingovih snimaka, objavljujući 1966. godine živi album „Blues Is King” iz Čikaga, koji je dugo imao epitet njegovog najboljeg albuma. Polako se probija do bele publike, objavljen je članak Čarlsa Kejpa „Urban Blues” u kome se B.B.King navodi kao glavni nosilac ovog žanra, mnoge kolege muzičari ne propuštaju da ga pomenu u izjavama,tako da svi počinju da se pitaju: „Ko je B.B.King?”
Prava Kingova karijera kreće od 1968. godine. Nakon spora oko novca King otpušta dotadašnjeg menadžera i na njegovo mesto dovodi Sidnija Seidberga koji odmah potpisuje ugovor sa šou legendom Džo Glejzerom, menadžerom Luja Armstronga i Fats Domina. King odmah svira u San Francisku u rok palati Bila Grejema, gde je predstavljen kao „Kralj bluza”. Bela publika je samo njegovo pojavljivanje na sceni pozdravila stojećim ovacijama.
Dva Kingova albuma 1969. godine postižu uspeh na top listama. Treće mesto na rok i bluz listi i 15. mesto na pop listi čime King stiče reputaciju opšteg zabavljača. Godinu dana kasnije, 1970. godine, dobija prvi Gremi za „najbolju mušku ritam i bluz perfomancu“, odlazi na turneju sa Roling Stonsima i ubrzu stiče ogromnu publiku u beloj populaciji koja je kratko pre toga bila nedostupna za njega. Tokom 1970. godine redovno nastupa u brojnim televizijskim emisijama čime dobija na renomeu.U Ed Salivan šou programu 1971. godine Kinga je videlo 20 miliona gledalaca. Još 1980. godine napisana je njegova biografija ali ostaje u štampi narednih 20 godina.
Sa grupom U2 odlazi na četvoromesečnu svetsku turneju 1987. godine, snima dokumentarni film o svojoj saradnji sa svetskim pop grupama pod nazivom „Rattle And Hum” i dobija nagradu Gremi za životno delo.
Američki predsednik Džordž Buš predlaže Kinga za Predsedničku medalju za umetnost 1990. godine. I predsednik Bil Klinton sa suprugom 1995. godine ukazuje čast B.B.Kingu. Avon knjiga objavljuje 1996. godine njegovu autobiografiju pod nazivom „Bluz svuda oko mene”.
Album „Riding With The King” iz 2000.godine urađen u saradnji sa Erikom Kleptonom je prodat u dvostrukom platinastom tiražu tačnije 2.000.000 primeraka. King osvaja Gremi za najbolji album tradicionalne bluz muzike.
Kralj Karl Gustav od Švedske dodeljuje Kingu 2004. godine prestižnu Polar nagradu za muziku. King se pojavljuje i na sednici Misisipi senata i doma 2005. godine gde je proglašen za omiljenog sina, pri čemu je proglas pročitao predsedavajući guverner Hejli Barbur. Kasnije iste godine otvara se gradilište za B.B.King muzej u Misisipiju. Bivši guverneri, lideri Misisipi Senata i doma i gradski zvaničnici, došli su na događaj da bi pozdravili Kinga i zajedno sa njim postavili kamen temeljac u Indianapolu.
Predsednik Džordž Buš je B.B.Kingu 2008.godine dodelio Medalju slobode, najveću civilnu nagradu u Americi.
Prema nezvaničnim podacima do sada je imao oko 15.000 nastupa, učestvovao je u televizijskim emisijama Princ iz Bel Aira i Bračne vode, kao i u filmu Bluz Braders sa Erikom Kleptonom i Bo Didlijem.
Rajli King je u preko 90 zemalja poznat kao B.B.King, iz dva braka nema dece ali mu pripisuju oko petnaestoro vanbračne dece. Ne pije, ne puši, vegetarijanac je a jedini porok mu je kockanje. Njegovo ime se nalazi na spisku 100 najvećih gitarista na svetu i osvojio je 14 Gremi nagrada. Angažovan je u socijalnim pitanjima i često svira na humanitarnim manifestacijama. Na svojoj vernoj „Lusil“, crnoj džipson gitari, u 88. godini života iako oboleo od dijabetesa i dalje svira na koncertima. Po sopstvenim rečima u penziju će : „Kada me onaj odozgo pozove.”
Mirjana Milićević
