Jedna od prvih asocijacija kada se spomene Barselona, zasigurno je Antoni Gaudi, umetnik i tvorac genijalnih dela od kojih je najpoznatija, još uvek nezavršena Sagrada familia. Barselona će večno ostati upamćena po ovom svetski poznatom arhitekti, koji je gotovo ceo život proveo među zidinama ovog grada, koji je proslavio i zauvek poistovetio sa svojim jedinstvenim arhitektonskim građevinama.
Antonio Gaudi rođen je u Reusu (Taragona), 25. juna 1852., u porodici kazandžijskog radnika. U detinjstvu je oboleo od lakšeg reumatizma, što mu je ograničilo kretanje, ali je upravo zbog toga naučio da pažljivo posmatra okolinu i stekne osećaj za detalj. Sa 17 godina je stigao u Barselonu, na studije arhitekture. Međutim, njegov entuzijazam, ideje i pristup nisu bili podržani na fakultetu. Doživljen je kao mračan i autističan mladi čovek, čudnog likovnog izraza.
U skladu sa svojom filozofijom življenja stvarao je grandiozna građevinska dela, koja u posmatraču izazivaju istovremeno divljenje, strahopoštovanje, ali i jedinstveno osećanje strasti. Ovaj vrsni arhitekta, čija mnogobrojna dela inspirišu generacije i generacije budućih arhitekata, često je govorio da „svako umetničko delo mora da zavodi, a ako ne zavodi, izgubljeni su delo i umetnost.
Najveći deo života posvetio je crkvi. Kako je stario, a pošto se nikada nije ženio, njegova posvećenost crkvi bivala je sve veća. Antoni je bio čovek od stila, svoj zarađeni novac trošio je na skupa odela, posećivanje opera i pozorišta. Narod ga je smatrao dobrim sagovornikom, poznanici prijatnim čovekom, a prijatelji vernim i odanim. Posle određenog perioda povukao se iz društvenog života i posvetio se poslu i Bogu.
Sagrada familia
Gradnja čudesne katedrale Sveta porodica (Sagrada Familia) je započela 1882., a po svemu sudeći neće biti završena pre 2026. godine. Prema početnim idejama ova crkva je trebalo da predstavlja bunt protiv industrijalizacije društva. Gaudi, koji je tada imao 30 godina i bio nepoznati arhitekta, angažovan je kao jedan od pomoćnika na građevini, ali već posle dve godine postao je glavni projektant. Od tada, pa u narednih četrdesetak godina, a to je sve do njegove smrti 1926. godine, Sagrada familija je postala svrha njegovog života. Katedrala Sveta porodica je urađena u tradicionalnom gotičkom stilu srednjevekovnih crkava, ali ona je pre svega originalni simbol arhitekture prošlog veka.
Upravo rad na ovoj građevini, koji simbolizuje slavu Isusa Hrista, toliko je obuzeo Gaudija da je svoj život sveo na isposništvo, odevao se kao prosjak, ali novca, uprkos mnogobrojnim mecenama, nikada nije bilo dovoljno i zbog toga što arhitekta nije poštovao predračune i sopstvene nacrte, već je pribegavao izmenama zasnovanim na svojoj intuiciji.
Nakon tragične smrti Gaudija čak devet arhitekata je pokušalo da je završi. Danas je taj posao poveren Đordi Fauliju. On kao i ostali angažovani na građenju Svete familije nastoje da rade u Gaudijevom duhu. Prinuđeni su da interpretiraju i improvizuju, jer Gaudi nije ostavio nikakve građevinske planove. On je gradio uz pomoć modela od gipsa, koji su uništeni u Španskom građanskom ratu 30 godina prošlog veka. Ovo remek delo svetske arhitekture, za koje mnogi misle da nikad neće biti završeno, trebalo bi da bude gotovo 2026. godine. Tada će crkvu ukrašavati 18 kula, od kojih će najveća posvećana Isusu Hristu, biti visoka 172 metra. Gradnja crkve finansira se isključivo kroz donacije i ulaznice, jer crkvu svake godine poseti oko 2,5 miliona ljudi iz čitavoga sveta. UNESCO je ovu crkvu 2005. proglasio svetskom kulturnom baštinom.
Virtelni izgled Sagrada familie-ovako bi trebalo da izgleda kad se završe radovi
Poznata Gaudijeva dela
Najpoznatija Gaudijeva dela, uz Sagrada familiju su Park Guelj, Kuća Batiljo, Kuća Mila, Kuća Kalvet.
Park Guelj napravljen je 1914. godine po uzoru na Engleske parkove. Na stepenicama parka nalazi se zastrašujući zmaj čije su krljušti napravljene od obojenih pločica. Smatra se da je on čuvar parka nalik na mitolška bića koja su čuvala podzemni svet. Sa obe strane parka nalazi se kuća koja podseća na kuću iz bajke „Ivica i Mrica”. Glavna terasa prestavlja glavno mesto okupljanja, okruđena je dugom klupom u obliku morske zmije.
Park Guelj
Kuća Batiljo se nalazi u Barseloni i sagradjena 1907.godine. Stanovništvo u Barseloni naziva je kuća od kostiju, pošto podseća na strukturu koštanog skeleta. Napravljena je od keramičkih polomljenih poločica, a krov liči na leđa zmaja.
Casa Mila je nastala 1912.godine u stilu katoličkog modernizma. Nalazi se u samom centru Barselone i u potpunosti je urađena u prirodnom kamenu, a krov je pokriven belim keramičkim pločicama. Ona se nalazi pod zaštitom UNESCO-a.
Casa Kalvet je zgrada u Barseloni izgrađena 1906. godine. Napravljena je za poznatog proizvođača tekstila Kalveta. Na fasadi su upečatljivi delovi sa simboličnim elementima. Iznad vrata nalaze se inicijali vlasnika.
Manje poznato je da je Antoni Gaudi početkom 20. veka od dva nepoznata biznismena dobio ponudu da projektuje nešto novo i drugačije za Njujork. Gaudi je predložio plan za Grand Hotel Attraction, strukturu koja podseća na zamak sa kupastim tornjevima visokim 335 metara. Prema njegovoj ideji to je trebalo da bude moderna igraonica u centru grada sa luksuznim sobama, restoranima na šest spratova, u kojoj bi se nalazili pozorište, mnogobrojne galerije, konferencijske sale i još mnogo toga. Na vrhu je trebalo da bude sfera u kojoj bi moglo da boravi 30 ljudi i da posmatra Njujork sa visine. Da je Gaudijev projekat sproveden u delo, bila bi to najviša zgrada u Americi.
Ipak, ostaje nejasno zašto ovaj hotel budućnosti nije izgrađen. Prema jednoj od teorija, Gaudi je zbog bolesti otkazao projekat, dok je prema drugoj, čuveni arhitekta, inače komunista, bio u ideološkom neslaganju sa biznismenima koji su hteli da prave zgradu namenjenu isključivo bogatim ljudima.
Antoni Gaudi je preminuo 10. juna 1926.godine. Kada je pošao u crkvu 7. juna na molitvu udario ga je tramvaj, zatim je pronađen zapuštenog izgleda i praznih džepova, iz tog razloga je bio smešten u bolnicu za siromašne. Gde je umro nakon dva dana.
Jovana Vjetrović
