U sredu, 9. oktobra u 20 časova na Gradskom trgu biće održan koncert Aleksandra Sanje Ilića i grupe Balkanika. Etno grupa prepoznatljiva po velikom broju raznovrsnih pevača i muzičara, poznata po spektakularnim nastupima sigurno će užičanima prirediti dobar provod.
Iako se od početka osnivanja grupe 2000.godine kompozitor i arhitekta Sanja Ilić najčešće povezuje isključivo sa Balkanikom, iza njega stoji dugogodišnji rad koji u početku nije imao nikakve veze sa etno muzikom.Rođen je 1951. godine i potiče iz muzičke porodice. Njegov otac Miodrag Ilić-Beli pored završenog Pravnog fakulteta bavio se komponovanjem i svirao nekoliko instrumenata od kojih je prvi bila gitara. Završio je završio srednju muzičku školu, studije kompozicije i bio je zaposlen u Radio Beogradu. Beli kao kompozitor stoji iza muzike za mnogobrojne dečije emisije kao što je „Na slovo na slovo”, filmove, pozorišne i baletske predstave. I Sanjin brat Dragan se bavio raznim zanimanjima kao što su kompozitor domaćih serija i filmova, klavijaturista grupe Generacija 5 i urednik Zabavnog programa RTS-a.
Zato i nije neobično što je Sanja počeo ozbiljno da se bavi muzikom već sa 12 godina.Već u tom uzrastu komponovao je muziku na tekst Duška Radovića koju je izvodio Dragan Laković. Samo četiri godine kasnije konkurisao je na izboru za pesmu Evrovizije tadašnje Jugoslavije i to pesmom „Baj,baj,baj“ koju je izvela Bisera Veletanlić. Nastupao je u grupi Vragolani, a zatim osnovao pop-rok grupu San. Na žalost 1975. godine u niškoj hali Čair, za vreme koncerta, od strujnog udara je poginuo Sanjin najbolji prijatelj i pevač grupe San Predrag Jovičić-Trta. U znak sećanja na prijatelja, Sanja je snimio album Uspomene koji su otpevali Zdravko Čolić, Zlatko Pejaković, Dado Topić, Zdenka Kovačiček i Bisera Velentanlić. Međutim odlučio je da rasformira bend i da više ne osniva muzičke grupe.
Nastavljajući rad, na tekst Ljubivoja Ršumovića krajem sedamdesetih godina je komponovao muziku za himnu fudbalskog kluba Crvena zvezda. Njegova pesma „Halo,halo“ u izvođenju Aski predstavljala je Jugoslaviju na pesmi Evrovizije 1982. godine a njegovom pesmom „Princeza” pevači Slađana Milošević i Dado Topić su 1984. godine konkurisali na jugoslovenskom izboru za pesmu Evrovizije. Komponovao je za mnoge pevače kao što su Zdravko Čolić, Dado Topić, Slađana Milošević, Tereza Kesovija, Gabi Novak, Maja Odžaklijevska, Bisera Veletanlić, Zlatko Pejaković, Davorin Popović, Jasna Zlokić, Zorica Kondža, Doris Dragović, Neda Ukraden i nagrađivan je na festivalima u Zagrebu, Opatiji, Splitu, Beogradu.
Iako najradije sluša Šedouze, Bitlse, Stonse, Stiva Vondera, Kvinsija Džonsa, Stinga, Fila Kolinsa i ambijentalnu muziku koja ga ne opterećuje, od osnivanja grupe Balkanika 1998. godine promoviše tradicionalnu muziku. Počev od prvog koncert Balkanike u Sloveniji 2000. godine pa do danas, preko izučavanja istorijskih knjiga o Vizantiji, vraćanja muzičkim korenima Balkana i upoznavanja sa zaboravljenim instrumentima, upoznavao se i sa duhovnom muzikom. Balkanika se razvijala u svojevrstan pokret,okupljanjem velikog broja muzičara i pevača iz Srbije i okruženja.Gostovanja širom sveta su snimljena i pretočena u preko 20 emisija. Montaža je poverena Andreju, sinu Sanje Ilića i preminule glumice Zlate Petrović, koji sa grupom putuje i snima od svoje 16. godine a pored režije bavi se pevanjem, komponovanjem i pisanjem tekstova. Cilj tih emisija je da se kroz putovanja muzičara našoj publici predstave razne zemlje kroz kulturu, arhitekturu, ljude, običaje, avanture, mesta, događaje i sve ono što nije dostupno običnom turisti. Koncerti su održani u elitnijim mestima Kine, Meksika, Tunisa, Slovačke, Kanade, Amerike, Grčke, Koreje, Egipta, Pakistana, Indije i mnogih drugih. Potvrda uspeha Balkanike na tim turnejama je, pored ovacija, aplauza i priznanja, pevanje katoličkog hora u Luksemburgu ili arapskog hora u kairskoj operi koji su pevali Hilandar na čistom srpskom jeziku.
Pored istraživanja starih napeva,vizantijskih pojanja i liturgije ogromna inspiracija za Sanju Ilića u stvaranju muzike za Balkaniku su bili i stari instrumenti. Dumbus, kaval, gajde, frula, tapan, zurle samo su deo instrumenata koji se na koncertima sviraju u želji da se sačuva tradicija naših prostora. Uključivanjem modernog zvuka u pristup muzici i energija koju šalje kroz uglavnom instrumentalne melodije koje su razumljive na svim jezicima, Balkanika je okupila oko sebe šarenoliku publiku. Kao što u svetu na njihovim koncertima nema ravnodušnih, tako kod nas ne postoji starosna granica na njihovim nastupima. Mlađa populacija čini veliki deo njihove publike dokazujući da su nepravedne tvrdnje da ne umeju da prepoznaju kvalitet i ne poštuju sopstvenu tradiciju. Ili na koncerte jednostavno dolaze prepoznajući u autentičnom zvuku pop-rok korene stvaralačkog rada Sanje Ilića.
Mirjana Milićević
