dobrica cosic

Književnik i akademik, Dobrica Ćosić (Velika Drenova, 29. decembar 1921.–Beograd, 18.maj 2014.) biće sahranjen 20. maja na Novom groblju u Beogradu, saopštila je Srpska akademija nauka i umetnosti. Matica srpska na čelu sa predsednikom prof. dr Draganom Stanićem ističe u svom saopštenju:

„Dobrica Ćosić je bio vernik jedne političke ideje, ali se otvoreno, kritički suočio sa praktičnim efektima te vere, pa je morao da postane i grešnik i otpadnik. Baveći se sopstvenom ideološkom dramom on je, istovremeno, izlagao dubinske uvode u prirodu srpskog naroda, u njegov način mišljenja i doživljaja sveta, u njegovu kulturu. To što je ta kultura u najvećoj meri politička, to najviše govori o prirodi naše istorije i naše sudbine.”

U saopštenju se dalje navodi:„ Vreme u kojem sada živimo,  on je već  nazvao tuđim, ali i sada, a i ubuduće, vreme u kojem je on stvarao i mislio biće obeleženo upravo njegovom divovskom pojavom”.

Prvo značajnije delo Dobrice Ćosić koje je književna kritika zapazila i kojim je počela njegova književna istorija je roman Daleko je sunce 1951.g. u kome ponovo preživljava svoje uspomene iz narodnooslobodilačke borbe . Drugi roman Koreni (1954.g.) za građu uzima sliku Srbije s kraja XIX veka i raspad patrijarhalne podrode, kao i raskol jednog naroda. Nakon Korena, izlazi delo  Sedam dana u Budimpešti (1956.g.) a potom roman Deobe (1961.g.) u kome se ponovo vraća tematici drugog svetskog rata. Od 1964. g. bavi se esejistikom (Akcija, Odgovornosti), a 1966. g. piše roman Vreme smrti u četiri knjige, u kome nastavlja priču o pojedincima iz porodice Katića iz sela Prerova  koju je započeo u Korenima. Godine 1982. pored eseja (Stvarno je moguće), počinje rad na trilogiji Vreme zlaVernik (1984.g.), Grešnik (1985.g.) i Otpadnik (1986.g.). Godine 1996. objavljuje delo Vreme vlasti u kome se završava povest započeta romanom Koreni.Vreme vlasti 2 izlazi 2007.g.i u njemu porodice Katić i Dačić prolaze kroz vreme vladavine Josipa Broza Tita. Pretposlednji njegov roman Vreme zmija je delo koje obuhvata njegove beleške iz dnevnika za vreme bombardovanja Srbije od strane Nato snaga, od 21. marta 1999. do 1. januara 2000. Godine 2011. objavljen je njegov poslednji roman U tuđem veku u kome se takođe iznose beleške iz dnevnika bivšeg predsednika SRJ i knjževnika Dobrice Ćosića.

Za poslanika u Narodnoj skupštini FNRJ prvi put je izabran 1945. godine. Dobrica Ćosić je bio jedan od retkih koji se glasno usprotivio političkoj likvidaciji Aleksandra Rankovića, a i među prvima otvara pitanje Kosova (1968.g.) čime je postao jedan od najpoznatijih opozicionara Josipu Brozu. Postaje prvi predsednij SRJ odlukom Savezne skupštine,1992.g.a već godinu dana kasnije , nakon sukoba sa Slobodanom Milošević , biva smenjen. Još devedesetih se otvoreno zalagao za podelu Kosova i Metohije, baveći se ovim problemom u svojoj knjizi Kosovo (2006.g.).

Nosilac je brojnih priznanja i nagrada (Vukova nagrada, Njegoševa nagrada, Kočićevo pero, Zlatni krst despota Stefan Lazarevića, nagrad Puškin dodeljena u Moskvi 2010.g. i mnoga druga strana i domaća priznanja), tri puta je, od strane francuskih i britanskih institucija nominovan za Nobelovu nagradu za književnost, a po mišljenju švajcarske čitalačke publike roman Vreme vlasti je proglašen za jedan od sedam najboljih evropskih romana.

Bio je redovni član Odeljenja jezika i književnosti SANU od 1976.g. a dopisni član  je postao 1970.g.

Dvostruki  je dobitnik NIN–ove nagrade za najbolji roman–1954.g. za roman Koreni i 1961.g. za roman Deobe.

Ministar kulture Ivan Tasovac, ga je, u telegramu  saučešća u svoje i u ime Ministarstva kulture, nazvao jednim od najznačajnijih srpskih književnika druge polovine 20.veka:

„Srpska kultura izgubila je najautentičnijeg autora srpske golgote i vaskrsa od pre sto godina i mnogih drugih dela , dok je društvena scena ostala bez istaknutog antifašističkog borca i veoma važnog svedoka našeg dinamičnog i teškog vremena.”

M. Nikolić

 

Related Posts

Leave a Comment

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.
* By using this form you agree with the storage and handling of your data by this website.