Trideseti Jugoslovenski pozorišni festival “Bez prevoda” obeležio je istorijski trenutak u srpskoj pozorišnoj sceni
Stručni žiri 30. Jugoslovenskog pozorišnog festivala “Bez prevoda” objavio je odluke o ovogodišnjim dobitnicima nagrada Ardalion, među kojima je apsolutni pobednik predstava “Heroj nacije” Nikšićkog narodnog pozorišta. Ova predstava je osvojila impresivnih pet Ardaliona, uključujući nagrade za najbolju predstavu, režiju i žensku ulogu, što predstavlja jedan od najvećih uspeha u istoriji ovog prestižnog festivala. Nagrada publike pripala je predstavi “Moje pozorište” Ateljea 212 sa ocenom 4,7, što govori o izuzetnoj popularizaciji ovog komada kod šire publike.
Stručni žiri i koncept “Pogledaj me u oči”
Tročlani stručni žiri u sastavu akademik Miodrag Tabački (scenograf), Đorđe Kosić (dramski pisac) i Branislava Stefanović (rediteljka i predsednica žirija) doneo je odluke o nagradama inspirisan sloganom “Pogledaj me u oči”. Kako su naglasili u obrazloženju, pozorište, bilo ono pučko ili društveno angažovano, revolucionarno ili građansko, može i ne mora biti Pozorište. Na ovom jubilarnom 30. festivalu, žiri je potražio gde ih to POZORIŠTE u oči gleda i došao do zaključka da je upravo predstava “Heroj nacije” ta koja najbolje predstavlja suštinu savremenog pozorišnog stvaralaštva.
Apsolutni pobednik: “Heroj nacije” Nikšićkog narodnog pozorišta
Predstava “Heroj nacije” Ivana M. Lalića u režiji Milana Neškovića iz Nikšićkog narodnog pozorišta dominirala je festivalom sa pet osvojenih Ardaliona. Kako je žiri obrazložio, stilskim i žanrovskim jedinstvom, na klackalici komičkog i tragičkog, dramskog i melodramskog, glumci ujednačenom igrom stvaraju ovu predstavu čiji apsurd publika prepoznaje kao svoj. Ova predstava predstavlja vrhunac saradnje između umetnosti i kulture i savremenih društvenih tokova.
| Osvojene nagrade | Dobitnici |
|---|---|
| Najbolja predstava | “Heroj nacije” |
| Najbolja režija | Milan Nešković |
| Najbolja ženska uloga | Biljana Keskenović |
| Najbolja scenografija | Vesna Sušić |
| Najbolji mladi glumac | Stevan Vuković |
Rediteljski podvig Milana Neškovića
Milan Nešković osvojio je Ardalion za najbolju režiju za svoj rad na predstavi “Heroj nacije”. Žiri je naglasio da čitanje “Heroja nacije” danas čini se nemogućim rediteljskim zadatkom, ali je Nešković besprekorno otključava tekst, transponujući ga u savremeni tehnološki i društveni trenutak. Ritam ove predstave gradi pokretom scenografije, promenama vizure, svetlom i zvukom i veštim korišćenjem lajv strima i video projekcije, što predstavlja primer kako tehnologija može da obogati pozorišni doživljaj.
Izvanredne glumačke izvedbe
Biljana Keskenović osvojila je Ardalion za najbolju žensku ulogu za ulogu Desanke Stanišić u predstavi “Heroj nacije”. Žiri je istakao da je iskusna glumica uspela da pronađe nove boje i valere u žanrovski zahtevnoj kompoziciji “Heroja nacije”. Nebojša Ilić osvojio je nagradu za najbolju mušku ulogu za ulogu u predstavi “Moje pozorište” Borisa Liješevića iz Ateljea 212. Žiri je opisao njegovu izvedbu kao emotivnu, iskrenu i nadahnutu, i kada je glasan i kada šapuće, uvek primerenu liku i komadu.
Scenografska i kostimografska izuzetnost
Vesna Sušić osvojila je Ardalion za najbolju scenografiju za predstavu “Heroj nacije”. Žiri je istakao da scenografija svojom konstrukcijom i rotacijom omogućuje igranje komada kako na realnom nivou, tako i na simboličkom i značenjskom planu. Adisa Vatreš Selimović dobila je nagradu za najbolju kostimografiju u predstavi “Ljubavnice” Kamernog Teatra 55 iz Sarajeva. Izbor kostima u ovoj predstavi prati šarenoliku lepezu likova i pomaže glumcima i glumicama u brzim transformacijama iz lika u lik.
Epizodne uloge i mladi talenti
Vojin Ćetković osvojio je Ardalion za epizodnu ulogu u predstavi “Moje pozorište”. Žiri je istakao da je svojom ulogom Vojin Ćetković dokazao da nema malih uloga – minimalističkim sredstvima i studioznim pristupom prikazuje dvojaku komički-tragičnu prirodu svog lika. Stevan Vuković dobio je nagradu za najboljeg mladog glumca za ulogu Ljubomira Stanišića u predstavi “Heroj nacije”. Mladi glumac u razlomljenoj dramaturgiji uspešno miri komička i dramska sredstva dajući dijaboličnu završnicu ovoj distopijskoj priči.
Specijalna nagrada i monolog koji ostaje u sećanju
Vladan Gajović dobio je specijalnu nagradu Ardalion za dramski monolog u predstavi “Heroj nacije”. Žiri je istakao da je Vladan Gajović u preseku sredstava dramskog pozorišta i filmskog izraza ostvario ulogu koja svoje konačno otelotvorenje dobija u monologu koji završava predstavu. Ovaj monolog predstavlja vrhunac glumačke veštine i dokaz kako filmski izraz može da obogati pozorišnu umetnost.
Nagrada publike i popularizacija pozorišta
Nagrada publike pripala je predstavi “Moje pozorište” Ateljea 212, koja je dobila ocenu 4,7. Ova nagrada govori o izuzetnoj popularizaciji ovog komada kod šire publike i pokazuje kako pozorište može da bude pristupačno i privlačno za raznovrsnu publiku. Ocena 4,7 na skali do 5 predstavlja izuzetan uspeh i pokazuje da je publika prepoznala vrednost ovog pozorišnog dela.
Ovaj značajni pozorišni događaj deo je bogate tradicije jugoslovenskih pozorišnih festivala, koja seže do BITEF-a, jednog od najprestižnijih međunarodnih pozorišnih festivala u regionu.
