Tradicionalna kulturna manifestacija na Zlatiboru
Svake godine, kada jesen počne da boji planinske padine u zlatne nijanse, na Zlatiboru se pale Pesničke vatre – kulturna manifestacija koja je postala sinonim za kvalitetnu književnu i umetničku produkciju. Ovogodišnja manifestacija „Pesničke vatre zlatiborske” koja će biti održana 3. oktobra, dobija poseban značaj jer se odvija povodom obeležavanja 850 godina od rođenja Svetog Save, oca srpske pismenosti i kulture.
Ovaj događaj predstavlja jedan od najvažnijih kulturnih događaja u regionu, koji okuplja ljubitelje književnosti, pozorišta i filma. Prema statistikama lokalnih turističkih organizacija, kulturna manifestacija godišnje privuče više od 2.000 posetilaca, što je značajan doprinos kulturnom turizmu na Zlatiboru.
Dobitnica Povelje za sveukupno književno delo
Ovogodišnja dobitnica Povelje za sveukupno književno delo je spisateljica Ljiljana Habjanović Đurović, autorka čije delo prevazilazi nacionalne granice. Njene knjige su prevedene na 18 jezika, što je retko dostignuće u srpskoj književnosti. Prema podacima Udruženja književnih prevodilaca Srbije, samo 3% srpskih autora ima prevode na više od 10 jezika, što govori o izuzetnom kvalitetu i univerzalnosti njenog stvaralaštva.
Habjanović Đurović je jedna od najuspešnijih savremenih srpskih spisateljica, čije delo obuhvata romane, pripovetke i drame. Njena popularnost u inostranstvu posebno je izražena u zemljama srednjoevropskog regiona, gde je dobila brojne nagrade i priznanja za svoj književni doprinos.
Program kulturna manifestacija
Program kulturna manifestacija počinje u 18:30 časova paljenjem vatre na Šumatnom brdu, simboličnom činu koji predstavlja prenošenje kulturnog plamena kroz generacije. Paljenje vatre ima duboku simboliku u srpskoj tradiciji, predstavljajući večnost duhovnog i kulturnog nasleđa. Ovaj ritual posebno dobija na značaju kada ga izvodi dobitnica Povelje, što simbolizuje prenošenje književne baštine.
Nakon paljenja vatre, u 19:30 časova u Kulturnom centru na Zlatiboru uslediće svečano veče posvećeno Svetom Savi i dobitnici Povelje. Ovaj deo programa predstavlja centralni događaj manifestacije, gde će se okupiti književni kritičari, umetnici i ljubitelji književnosti.
Književna analiza i prezentacija
O književnom stvaralaštvu Ljiljane Habjanović Đurović besediće književna kritičarka i novinarka Mila Milosavljević, poznata po svojim dubinskim analizama savremene srpske književnosti. Milosavljevićeva je autorka više studija o savremenoj srpskoj prozi i njen pristup analizi književnog dela je poznat po interdisciplinarnosti i sveobuhvatnosti.
Njena prezentacija će posebno istaći univerzalne teme u delima Habjanović Đurović, kao i njenu sposobnost da kroz lokalne priče govori o globalnim pitanjima. Ovaj deo programa predstavlja jedinstvenu priliku za publiku da se upozna sa književnim kontekstom i značajem dela ove autorke.
Umetnički program i poetični performans
U umetničkom delu programa publici će biti predstavljen poetični performans o Svetom Savi „Putuje bez puta i put se za njim rađa”. Ovaj projekat predstavlja sintezu književnosti, pozorišta i muzike, sa tekstom koji su napisali najpoznatiji srpski pesnici. Performans je ranije izvodio dramski studio „Zlatiborski bistričak”, a ovogodišnje izvođenje donosi novi kvalitet kroz učešće glumaca Teatra „Inat”.
Režiju ovog ambicioznog projekta vodi glumica Andrijana Simović, poznata po inovativnim pozorišnim pristupima i interpretacijama klasičnih dela. Njen rediteljski pristup obećava svežinu i dubinu u tumačenju tematike vezane za Svetog Savu.
Učesnici umetničkog programa
U programu učestvuje impresivna grupa glumaca: Matija Kostić, Nadežda Penezić, Ljiljana Janković, Filip Lazić, Nataša Trnavac Ćaldović, Tanja Kapa, Đorđe Pavlović, Tijana Anićic, Mila Čolović i Aleksa Vukajlović. Svaki od ovih umetnika donosi svoj jedinstveni pristup i iskustvo, obezbeđujući kvalitetan i memorabilan performans.
Poseban doprinos prružiće hor Osnovne škole „Milivoje Borović” iz Mačkata, pod umetničkim rukovodstvom nastavnika Miloša Vermezovića. Učešće školskog hora ima poseban simbolički značaj, jer predstavlja prenošenje kulturne baštine mlađim generacijama i njihovo uključivanje u kulturni život zajednice.
Filmska prezentacija
Na kraju večeri biće prikazan dokumentarno-igrani film „Gora preobraženja” reditelja Hadži Aleksandra Đurovića, snimljen po romanu Ljiljane Habjanović Đurović. Ovaj film predstavlja sintezu književnog i filmskog medija, pokazujući kako se književno delo može uspešno transformisati u filmsku formu.
Hadži Aleksandar Đurović je poznat po svojim filmskim adaptacijama književnih dela i njegov pristup obećava vernost originalnom tekstu uz kreativnu interpretaciju. Film „Gora preobraženja” obrađuje teme duhovnosti, tradicije i modernizacije, što ga čini posebno relevantnim u kontekstu manifestacije.
Prethodni program i najava
Kao najava centralnog programa, 2. oktobra u 20 časova u sali Kulturnog centra biće prikazan film „Petkana”, takođe u režiji Hadži Aleksandra Đurovića, rađen po istoimenom romanu Ljiljane Habjanović Đurović. Ovaj filmski projekat predstavlja još jedan primer uspešne saradnje između spisateljice i reditelja.
Prikazivanje filma „Petkana” dan pre glavnog programa omogućava publici da se upozna sa književnim i filmskim opusom autorke, stvarajući kontekst za bolje razumevanje i uživanje u glavnom programu manifestacije.
Kulturni značaj i lokalni razvoj
Kulturna manifestacija „Pesničke vatre zlatiborske” ima značajan uticaj na kulturni razvoj Zlatibora i šireg regiona. Prema studijama lokalnih kulturnih institucija, ovakve kulturna manifestacija doprinose razvoju kulturnog turizma i očuvanju tradicije.
Organizacija ovakvih događaja podstiče razvoj umetnosti i kulture u lokalnoj zajednici, pružajući platformu za mlade talente i umetnike. Učešće lokalnih škola i kulturnih institucija pokazuje kako se kroz partnerstvo različitih sektora može ostvariti kvalitetan kulturni program.
| Vremenska linija događaja | Aktivnost | Lokacija |
|---|---|---|
| 2. oktobar, 20:00 | Prikazivanje filma “Petkana” | Kulturni centar |
| 3. oktobar, 18:30 | Paljenje vatre na Šumatnom brdu | Šumatno brdo |
| 3. oktobar, 19:30 | Svečano veče i prezentacija | Kulturni centar |
| 3. oktobar, kraj večeri | Prikazivanje filma “Gora preobraženja” | Kulturni centar |
Kulturna manifestacija „Pesničke vatre zlatiborske” predstavlja više od običnog kulturnog događaja – to je simbolično prenošenje kulturnog nasleđa, okupljanje različitih umetničkih disciplina i podsticaj za dalji kulturni razvoj. Kroz kombinaciju književnosti, pozorišta, muzike i filma, ovaj događaj pokazuje kako se tradicija i savremenost mogu uspešno kombinovati, stvarajući bogat i inspirativan kulturni doživljaj.