Ne postoji kuća niti pojedinac na svetu bez svojevrsne arhive svojih uspomena kojom su se hvatali i zadržavali u sećanju neki bitni momenti u životu, postojanju i tranju. Dok nije postojao foto aparat, kamera, obično su to bili predmeti, od kojih ni sada u ovo moderno doba, u vidu suvenira sa putovanja ili sitnica koji su imali neku ulogu u važnijim dešavanjima u životu, ne odustajemo. Pojedinci i porodice poseduju gomile takvih stvarčica , foto albume, video zapise u različitim formama već kako se tehnologija usavršavala. Ono što mi kao država posedujemo kao jedan od najargumentovanijih segmenata novije istorije jesu materijali „Filmskih novosti” koji ovog oktobra slave 70 –ti rođendan. Činjenica da snimljeni video i audio materijali poseduju najveću moć ubedljivosti, a ova vrsta faktografije koja se za sedam decenija postojanja skupljala u arhivu „ Filmskih novosti” učinila ju je jednom od četiri najbogatije u Evropi pored Praga, Pariza i Sankt Peterburga. Uzimajući u obzir veličinu i ekonomsku snagu ovih država i upoređujući je sa istom kroz istoriju, od Federativne Narodne Republike Jugoslavije do sadašnje Srbije, kada se stvarao arhiv „Filmskih novosti” s ponosom možemo istaći entuzijazam do granica stoicizma, kreativnost i marljivost naših filmskih radnika koji su zaslužni za ovo nacionalno bogatstvo. Činjenica da „ Filmske novosti” raspolažu sa 15, 5 miliona metara (uvodeći i nule u ovaj opis– 15 500 000 metara odnosno 15 500 kilometara) i upoređujući sa nekim životnim statistikama koje kažu da je prečnik Zemlje od jednog do drugog pola kroz centar planete 12 713 km, odnosno , prečnik na ekvatoru kroz cenar Zemlje 12 763 km daju slikovit prikaz o grandioznosti arhivskog filmskog bogatstva.
Na sajtu „ Filmskih Novosti”, Dejan Kosanović iznosi kratak istorijat u kome polazi od datuma 20. oktobra 1944. kada je na Dan oslobođenja Beograda kao filmska sekcija Vrhovnog štaba NOVJ označen početak rada „Filmskih novosti”.
Jula meseca 1945. osniva se „Filmsko preduzeće Demokratske Federativne Jugoslavije” koje preuzima proizvodnju „Filmskih novosti”, a nakon godinu dana „Filmske novosti” postaju posebno odeljenje „Saveznog preduzeća za proizvodnju filmova Zvezda film ” sa sedišem u Beogradu i predstavništvima po republikama. Od 1950. kada je osnovan „Centralni studio filmskih novosti” do 1955. kada prerasta u Saveznu ustanovu „Filmske novosti” ova ustanova preuzima celokupan žurnalski filmski fond snimljen od 1945. i nastavlja sa radom.
http://vimeo.com/56302930
Do pojave televizije sredinom pedesetih jedine vizuelne informacije novog očaravajućeg načina prenošenja slike na daljinu bile su dostupne putem filmskih žurnala koji su se prikazivali u bioskopskim dvoranama. Pojavom televizije i dostupnošću TV prijemnika u domovima, „Filmske novosti” svojom produkcijom postaju nezamenljiv deo dokumetarnog, informativnog i sportskog programa . Snimatelji „Filmskih novosti ” pratili su jugoslovenske državnike prilikom poseta inostranstvu, bili sasatavni deo ekipa koje su pratile naše sportiste širom sveta , a dragocen materijal svetske dokumentarne baštine jesu i reportaže iz zemalja koje su bile u ratnim sukobima (Alžir, npr.) . Saradnja „Filmskih novosti” sa ostalim sličnim institucijama iz sveta nije se odnosila samo na razmenu materijala nego i na obuku i usavršavanje zanata snimatelja i tehničkih saradnika iz tadašnjih nesvrstanih zemalja . U okviru INA –„Inernational Newsreel Assosiation” (Međunarodno udruženje filmskih novosti ) iz naše zemlje su „ Filmske novosti” slale audio–vizuelne zapise o bitnim događanjima na ovim prostorima.
„Arhiv Filmskih novosti sadrži predratni, zaplenjeni ratni arhiv i filmsku dokumentaciju od 1944. do danas. U Filmskim novostima se čuva 54. 980 kutija filma snimljenog na traci formata 35 mm i 16mm. Na filmskoj traci je ukupno realizovano 2 311 brojeva Filmskih novosti i blizu 700 naslova drugih filmova . To je ukupno 15. 714. 671. metar filmske trake. Pored toga , od 1 991 do 1 999. g. snimljeno je elektronskom tehnikom (U–matic i Beta) preko 8 000.min. materijala. O Nato agresiji na Jugoslaviju 1 999. g snimljeno je u elektornskoj tehnici dokumentacija u trajanju od 480. min (80 sati). ”— navodi se u Arhivu Filmskih novosti ezgaktni podaci o njihovom sedam decenija dugom radu. Posete brojnih državnika , delegacija, istaknutih umetnika i znamenitih ličnosti iz celog sveta ovim prostorima kroz dosadašnja nominalna određenja država i vlada koja su se ovde smenjivale zabeležene su u arhivskim snimcima Filmskih novosti kao deo jedne nepromenjive istorijske građe.
U novoj zgradi Jugoslovenske kinoteke, u ponedeljak 27. oktobra 2014. održaće se svečanost povodom 70– tog rođendana„ Filmskih novosti” sa bogatim programom koji pored izložbe starih kamera, fotografija i prezentacijom video materijala, projekcijom nekoliko dokumentarnih filmova neprocenjive arhivsko istorijske vrednosti pruža mogućnost i posetiocima da uživaju u ovom svojevrsnom filmskom muzeju koji nikada do sada nije stavio The end na svoj radni dan niti iz bilo kojih razloga ispustio ijedan značajan događaj u našoj zemlji.
https://www.youtube.com/watch?v=7Qx_3hC7Mmg
korišćen materijal : Filmske novosti
M. Nikolić
